Λατομικά κέντρα μαρμάρου Αν. Μακεδονίας – Θράκης (Ι)

Πηγή: Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΟΡΥΚΤΟΣ ΠΛΟΥΤΟΣ

Αρθογράφος: Πέτρος Τζεφέρης –  Διδάκτωρ ΕΜΠ, Συγγραφέας

Ενεργά Λατομικά κέντρα μαρμάρου
Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης

Οι Βουγιούκας και Χατζηπαναγής (2005) διακρίνουν τα λατομεία μαρμάρου της Αν. Μακεδονίας σε ασβεστιτικά (75%), δολομιτικά (5%) και σιπολινικά (20%), που στο σύνολό τους καλύπτουν έκταση 1.800 τ.χλμ. Έως τότε, τα ενεργά λατομεία ήταν 86 με ετήσια παραγωγή στα 210.000 κ.μ., είχαν διανοιχτεί 576 λατομεία μαρμάρου, από τα οποία συνολικά εξορύχτηκαν 3,7 εκ. κ.μ. ογκομάρμαρα, συνεπώς περί των 33 εκ. κ.μ. στείρων υλικών που με συντελεστή επιπλήσματος 1,4 ανέρχονται σε 46 εκ. κ.μ.

Η γεωχωρική κατανομή όλων των λατομικών κέντρων (ενεργών και ανενεργών) αποτυπώνεται στον  γεωλογικό χάρτη, σύμφωνα με τους Βουγιούκα και Χατζηπαναγή (2005) με συνολικά 18 περιοχές.

 


Αποτύπωση λατομικών κέντρων Αν. Μακεδονίας σε γεωλογικό χάρτη

Από το 2005 μέχρι σήμερα και με οδηγό τη γεωχωρική κατανομή των λατομικών χώρων, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων (latomet) του πρώην ΥΠΕΚΑ, συνδυαζόμενη με την υπηρεσία θέασης ορθοφωτογραφιών του Κτηματολογίου και υποβάθρου από το ArcMap του ArcGis καταγράφηκε το οπτικό αποτύπωμα των λατομικών κέντρων και εστιάστηκε σε περιοχές με έντονη λατομική δραστηριότητα. Από τη βάση δεδομένων του ΥΠΑΠΕΝ (πρώην ΥΠΕΚΑ) διαπιστώθηκαν ποιές άδειες εκμετάλλευσης είναι ενεργές και αξιολογήθηκαν περαιτέρω ποιά λατομεία είναι παραγωγικά ώστε να καθοριστούν εν συνεχεία  τα λατομικά κέντρα για την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.

Τα παραπάνω λατομικά κέντρα επικαιροποιούνται με βάση τις προϋποθέσεις ότι είναι ενεργά, παραγωγικά και ότι αποτελούν λατομικά κέντρα (περισσότερες από δύο όμορες άδειες εκμετάλλευσης σε κάποια περιοχή και όχι κάποιες μεμονωμένες).

Έτσι, καθορίστηκαν τα ακόλουθα 5 κέντρα όπου η λατομική δραστηριότητα εμφανίζεται με έντονα παραγωγικά χαρακτηριστικά:

 Ενεργά Λατομικά κέντρα Αν Μακεδονίας – Θράκης

ΛΑΤΟΜΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ Άδειες Εκμετάλλευσης
Α) Λατομικό κέντρο Νέστου 50
Περιοχή Δ.Δ. Στενωπού – Αγ. Κοσμά 41
Περιοχή Δ.Δ. Κεχρόκαμπου 4
Περιοχή Δ.Δ. Κομνηνών Σταυρούπολης 5
Β) Λατομικό κέντρο Θάσου 26
Περιοχή Δ.Δ. Σαλιάρα Παναγίας 12
Περιοχή Δ.Δ. Θεολόγου 14
Γ) Λατομικό κέντρο Παγγαίου 14
Περιοχή Δ.Δ. Νικήσιανης 12
Περιοχή Δ.Δ. Πλατανότοπου 2
Δ) Λατομικό κέντρο Κ. Νευροκόπιου 66
Περιοχή Δ.Δ. Οχυρού – Γρανίτη 44
Περιοχή Δ.Δ. Βώλακα 22
Ε) Λατομικό κέντρο Δράμας 43
Περιοχή Δ.Δ. Πύργων 17
Περιοχή Δ.Δ. Βαθυλάκου- Ξηροποτάμου 26
Σύνολο: 199

Επιπροσθέτως στον παραπάνω πίνακα καταμετρήθηκαν και οι άδειες εκμετάλλευσης που περιλαμβάνονται σε κάθε λατομικό κέντρο, οι οποίες στο σύνολό τους ανέρχονται σε 199 με το λατομικό κέντρο Κ. Νευροκοπίου να περικλείει τις περισσότερες (66) .

Τέλος έγινε εμβαδομέτρηση των χώρων με τη χρήση Autocad καταγράφοντας τη συνολική έκταση επέμβασης στο καθένα λατομικό κέντρο και συγκρίνοντας με τα αντίστοιχα εμβαδά των αδειοδοτημένων χώρων.

Συμπερασματικά,  το σύνολο των περιοχών επέμβασης των ενεργών λατομείων της Αν. Μακεδονίας – Θράκης που αριθμούν περί τα 200 με τα συνοδά έργα αυτών, ανέρχεται σε 12.363 στρ. σε σύνολο έκτασης 15.333 στρ. των αδειοδοτημένων αυτών περιοχών.

Από τη βάση δεδομένων latomet.gr του π. ΥΠΕΚΑ προκύπτει ότι το σύνολο της αδειοδοτηθείσας έκτασης για όλη την επικράτεια της χώρας ανέρχεται περί τα 50.193 στρέμματα που αφορούν λατομεία μαρμάρου.

Άρα τα λατομεία μαρμάρου της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης καταλαμβάνουν το 30,5% του συνόλου της έκτασης των λατομείων μαρμάρου της επικράτειας και μόλις το 13,2% της έκτασης όλων των λατομείων αδρανών υλικών, μαρμάρων, βιομηχανικών ορυκτών και σχιστολιθικών πλακών της επικράτειας. Εξάλλου, τα λατομεία μαρμάρου της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης παράγουν στο σύνολό τους 195.234 κ.μ. ογκομαρμάρων σε σχέση με τα 220.000 κ.μ. της επικράτειας καταγράφοντας ποσοστό που ξεπερνά το 92% του συνόλου της Χώρας (Π. Τζεφέρης, 2013).

Από όλα τα παραπάνω στοιχεία διαπιστώνεται, ότι τα λατομεία μαρμάρου της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης (δηλ. των ανωτέρω λατομικών κέντρων) αποτελούν μακράν και με μεγάλη διαφορά τη σημαντικότερη περιοχή στην Ελλάδα που συνεισφέρει παραγωγικά στον κλάδο του μαρμάρου.

[του Πέτρου Τζεφέρη] [by Tzeferis Petros]